Bitcoin to najbardziej rozpoznawalna kryptowaluta (również określana mianem aktywa cyfrowego), która w ostatnich latach wzbudziła duże zainteresowanie. Od swojego powstania w 2009 roku jej cena doświadczała gwałtownych wahań, jednak długoterminowy trend cenowy zasadniczo wskazywał na wzrost, co sprawiło, że Bitcoin rozwinął się w dużą rynkową przestrzeń, do której przystąpiło wielu inwestorów i firm.
W niniejszym artykule wyjaśnimy wszystko: od podstawowych zagadnień związanych z Bitcoinem, poprzez technologię łańcucha bloków (blockchain) i zasady działania miningu (wydobycia), aż po kwestie regulacyjne i środki bezpieczeństwa (m.in. na przykładzie sytuacji w Japonii). Jeśli zadajesz sobie pytania typu „Czym jest Bitcoin?” lub „Jak zacząć?”, zapraszamy do lektury.
Podstawowe informacje o Bitcoinie
Bitcoin (BTC) został opracowany przez anonimową osobę bądź grupę osób działających pod pseudonimem Satoshi Nakamoto i jest pierwszą na świecie zdecentralizowaną walutą cyfrową. Tradycyjne waluty fiducjarne (np. jen czy dolar) są emitowane i kontrolowane przez rządy i banki centralne, a transakcje realizowane są za pośrednictwem instytucji takich jak banki czy firmy obsługujące karty kredytowe. Bitcoin natomiast funkcjonuje w sieci peer-to-peer (P2P), bez udziału centralnego organu zarządzającego.
- Limit emisji: Całkowita podaż Bitcoina jest ograniczona do 21 milionów BTC. Ze względu na ograniczoną dostępność cena Bitcoina jest w dużej mierze kształtowana przez relację popytu i podaży, co powoduje wysoką zmienność kursu.
- Szybkość transakcji: Choć czas przetwarzania zależy od obciążenia sieci i aktywności górników (minerów), to w porównaniu z międzynarodowymi przelewami bankowymi transakcje Bitcoinem mogą być często szybsze i tańsze.
- Bezpieczeństwo: Dzięki technologii łańcucha bloków (blockchain) manipulacja danymi transakcji jest niezwykle trudna do przeprowadzenia.
Czym jest blockchain?
Podstawową technologią Bitcoina jest blockchain (łańcuch bloków). Jest to forma technologii rozproszonej księgi (DLT – Distributed Ledger Technology), która charakteryzuje się następującymi cechami:
- Zarządzanie zdecentralizowane
Rozproszone węzły (komputery) na całym świecie przechowują identyczne kopie danych transakcyjnych. Nawet jeśli część węzłów przestanie działać, pozostałe podtrzymują funkcjonowanie sieci. - Odporność na manipulacje
Dane transakcji są grupowane w „bloki” i kryptograficznie łączone w „łańcuch” (chain). Próba zmiany jednego z poprzednich bloków wymagałaby modyfikacji wszystkich następnych bloków, co jest w praktyce niewykonalne. - Przejrzystość
Cała historia transakcji jest publicznie dostępna, co pozwala każdemu na wgląd w nią. Jednocześnie adresy Bitcoina zachowują pewną formę anonimowości, dzięki czemu dane osobowe uczestników nie są ujawniane wprost.
Możliwość utrzymywania prawidłowej ewidencji transakcji bez centralnego podmiotu uważana jest za najważniejszą innowację technologii blockchain.
Na czym polega mining (wydobycie) Bitcoina?
Mining (wydobycie) Bitcoina to proces, w którym transakcje w sieci Bitcoin są poprawnie rejestrowane i zatwierdzane. Górnicy (minerzy) wykonują obliczenia wymagające ogromnej mocy obliczeniowej (tzw. haszowanie – hashing). Tym, którym uda się rozwiązać dane zadanie, przyznawane są następujące nagrody:
- Nagroda za blok: Nowo wyemitowane Bitcoiny
- Opłaty transakcyjne: Część opłat uiszczanych przez użytkowników, których transakcje są dołączane do bloku
Nagroda za wydobycie i halving
Bitcoin stosuje mechanizm zwany „halvingiem” (okresowe zmniejszanie o połowę nagrody za blok), który zachodzi mniej więcej co 4 lata (co 210 000 bloków). Początkowo nagroda za jeden blok wynosiła 50 BTC, lecz po ostatnim halvingu w maju 2020 roku spadła do 6,25 BTC. Regularne zmniejszanie nagrody ogranicza emisję nowych Bitcoinów, co – zdaniem wielu – zwiększa ich rzadkość.
Proof of Work (PoW)
Bitcoin wykorzystuje algorytm konsensusu zwany Proof of Work (PoW). Górnicy konkurują między sobą w generowaniu poprawnych bloków, wkładając w to dużą moc obliczeniową (oraz energię elektryczną). Nagrodą są nowo wygenerowane Bitcoiny. Dzięki temu sieć jest zabezpieczona przed atakami, ponieważ podjęcie nieuczciwych działań byłoby wyjątkowo kosztowne.
Zarządzanie Bitcoinem za pomocą portfela (wallet)
Aby przechowywać i korzystać z Bitcoina, potrzebny jest tzw. portfel (wallet), czyli specjalne narzędzie do obsługi kryptowalut. Istnieje kilka rodzajów portfeli:
- Portfel programowy (software wallet)
Instalowany na komputerze lub smartfonie.
Nazywany także „hot wallet”, gdyż jest stale połączony z Internetem. Jest wygodny, ale wymaga uwagi ze względu na ryzyko ataków hakerskich. - Portfel sprzętowy (hardware wallet)
Specjalne urządzenie w formie pendrive’a, w którym przechowuje się klucz prywatny.
Określa się go również mianem „cold wallet” (portfelu offline), gdyż może być przechowywany bez dostępu do Internetu, co zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa. - Portfel online (konto na giełdzie)
Giełda kryptowalut (exchange) udostępnia konto, na którym zapisywany jest Twój Bitcoin.
Użytkowanie takiego rozwiązania jest proste, jednak w razie ataku hakerskiego na giełdę bądź w przypadku jej upadku, istnieje ryzyko utraty środków.
Zarządzanie kluczem prywatnym
Najważniejszą kwestią w portfelu jest ochrona klucza prywatnego. Jeśli zostanie on zgubiony lub wykradziony, można bezpowrotnie stracić Bitcoiny bądź paść ofiarą nadużyć. Dlatego zaleca się, by nie trzymać wszystkich środków na giełdzie i w razie potrzeby przenosić je do własnego portfela.
Zalety Bitcoina
Bitcoin zyskuje na popularności dzięki pewnym przewagom nad tradycyjnym systemem finansowym:
- Wiarygodność wynikająca z decentralizacji
Brak organu centralnego, co rozprasza ryzyko związane z bankructwem jakiegoś państwa czy instytucji finansowej. - Efektywność przelewów międzynarodowych
W porównaniu z przelewami bankowymi opłaty mogą być niższe, a transakcje szybsze (o ile sieć nie jest przeciążona). - Rzadkość (limit emisji)
Przy 21 milionach BTC jako maksymalnej podaży, nie jest możliwe nieograniczone „dodrukowanie” pieniędzy, tak jak ma to miejsce w przypadku walut fiducjarnych. Wiele osób postrzega to jako zabezpieczenie przed inflacją. - Przejrzystość i odporność na fałszerstwa
Wszystkie transakcje są rejestrowane w blockchainie, co gwarantuje dużą przejrzystość i utrudnia zmiany wstecz.
Wady i zagrożenia związane z Bitcoinem
Z drugiej strony, Bitcoin nie jest wolny od różnorodnych zagrożeń i wad:
- Wysoka zmienność ceny
Na kurs Bitcoina silnie wpływają wydarzenia międzynarodowe i spekulacje rynkowe, stąd mogą wystąpić gwałtowne wahania cen. Inwestycje krótkoterminowe obarczone są więc sporym ryzykiem. - Ryzyka bezpieczeństwa i odpowiedzialność użytkownika
Przypadkowe wysłanie środków na błędny adres praktycznie wyklucza ich odzyskanie. Utrata klucza prywatnego oznacza permanentną utratę dostępu do Bitcoina. Duża część odpowiedzialności za bezpieczeństwo spada na samego użytkownika. - Znaczne zużycie energii podczas wydobycia
Mining (wydobycie) Bitcoina pochłania ogromne ilości energii elektrycznej, co bywa krytykowane z uwagi na kwestie środowiskowe. - Ryzyko zmian regulacyjnych
Przepisy dotyczące Bitcoina i kryptowalut różnią się w zależności od kraju i mogą ulegać dynamicznym zmianom. W niektórych miejscach handel kryptowalutami jest wręcz zakazany.
Zastosowania Bitcoina
Obecnie Bitcoin postrzegany jest nie tylko jako obiekt inwestycyjny, lecz coraz częściej także jako środek płatniczy. Oto dwa przykłady:
- Możliwości płatnicze w przyszłości
Niektóre sklepy internetowe i punkty stacjonarne już akceptują płatności w Bitcoinie. Spodziewa się, że ich liczba wzrośnie, zwłaszcza w handlu międzynarodowym, gdzie brak banków pośredniczących może oznaczać niższe opłaty.
Ponadto instytucje finansowe i duże korporacje zaczynają wdrażać płatności w Bitcoinie, co z czasem może rozszerzyć jego zastosowanie w życiu codziennym. - Gry online i kasyna internetowe
Pojawia się coraz więcej platform gier i kasyn online wykorzystujących technologię blockchain, które akceptują wpłaty i wypłaty w Bitcoinie.- Łatwość: Wysyłanie środków międzynarodowych bywa prostsze niż korzystanie z karty kredytowej czy tradycyjnego przelewu bankowego.
- Szybkość transakcji: W zależności od obciążenia sieci, transakcje mogą być szybsze niż klasyczne metody płatności.
- Anonimowość: Użytkownicy mogą ograniczyć przekazywanie swoich danych osobowych (z zastrzeżeniem obowiązujących przepisów).
Dzięki temu Bitcoin nie jest wyłącznie narzędziem spekulacyjnym, ale rozwija się także w obszarach płatności i rozrywki.
Na co zwrócić uwagę przed rozpoczęciem inwestycji w Bitcoina?
Jeśli planujesz nabyć bądź handlować Bitcoinem, miej na uwadze następujące kwestie:
- Wybór zaufanej giełdy
Zwróć uwagę na stosowane zabezpieczenia i sposób zarządzania środkami klientów. W niektórych krajach giełdy muszą być zarejestrowane w instytucjach nadzoru finansowego. - Zacznij od niewielkich kwot
Z uwagi na dużą zmienność cen zaleca się rozpoczęcie inwestycji od niewielkiej sumy, na której stratę możesz sobie pozwolić. - Myśl długoterminowo
Wielu ludzi postrzega Bitcoina jako inwestycję długoterminową. Należy być gotowym na nagłe spadki cen i nie rezygnować przy pierwszych wahaniach. - Zadbaj o bezpieczeństwo
Dbaj o klucz prywatny w swoim portfelu, włącz weryfikację dwuetapową (2FA) na giełdzie i przestrzegaj podstawowych zasad cyberbezpieczeństwa. - Pozostawaj na bieżąco
Sfera kryptowalut ulega szybkim innowacjom i regulacje mogą się zmieniać. Regularnie śledź serwisy informacyjne, media społecznościowe i wypowiedzi ekspertów.
Podsumowanie
Bitcoin to zdecentralizowana waluta cyfrowa oparta na technologii blockchain, która wprowadziła nową jakość do świata finansów. Główne atuty to brak centralnej kontroli, efektywność przelewów międzynarodowych oraz ograniczona podaż, kojarzona z rzadkością. Zarazem jednak inwestorzy muszą liczyć się z dużą zmiennością kursu, odpowiedzialnością za bezpieczeństwo środków i rozmaitymi regulacjami zależnymi od lokalnych przepisów prawnych.
W ostatnim czasie Bitcoin zyskuje na znaczeniu nie tylko jako obiekt inwestycyjny, lecz także jako środek płatniczy w sklepach internetowych czy w branży rozrywkowej. Być może jego zastosowania będą jeszcze szersze w przyszłości.
Trzeba jednak pamiętać, że wciąż mamy do czynienia ze stosunkowo nową technologią i bardzo zmiennym rynkiem. Dlatego przed skorzystaniem bądź inwestycją w Bitcoina konieczne jest rzetelne zapoznanie się z informacjami i zachowanie ostrożności. Najlepiej zacząć od zaufanych giełd i niewielkich kwot, jednocześnie bardzo poważnie podchodząc do kwestii bezpieczeństwa. Ciągłe zdobywanie wiedzy oraz odpowiednie zarządzanie ryzykiem to klucze do skutecznego korzystania z Bitcoina w dynamicznym świecie kryptowalut.
Dodaj komentarz